Odszkodowanie za błąd medyczny i lekarski – jak je uzyskać?
Błąd lekarski może spotkać każdego pacjenta. W przypadku wystąpienia błędu medycznego, pacjent ma prawo domagać się odszkodowania. Wyjaśniamy, czym jest błąd medyczny i jak skutecznie dochodzić swoich praw do rekompensaty.
Czym jest błąd medyczny i lekarski?
Błąd medyczny to naruszenie zasad wiedzy medycznej. Popełnia go lekarz lub inny pracownik służby zdrowia. Dochodzi do niego w trakcie udzielania świadczeń medycznych. Błąd medyczny obejmuje wyłącznie sytuacje nieumyślne.
Zaniedbanie lub pomyłka prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta. Takie działanie lub zaniechanie stanowi błąd medyczny. Obowiązek należytej staranności dotyczy wszystkich przedstawicieli zawodów medycznych.
Błędem w sztuce lekarskiej jest czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym.
Błąd medyczny to nierozmyślne uszkodzenie ciała pacjenta lub pozbawienie życia wskutek niedopatrzenia lub niewiedzy, które byłyby łatwe do uniknięcia.
Nie każda komplikacja medyczna jest błędem lekarskim. Błąd musi być zawinionym postępowaniem personelu. Musi też powodować szkodę pacjenta. Wyróżniamy różne rodzaje błędów medycznych.
- Błąd diagnostyczny polega na postawieniu złej diagnozy.
- Błąd terapeutyczny dotyczy nieprawidłowego leczenia.
- Błąd techniczny to wadliwie wykonana operacja lub zabieg.
- Błąd informacyjny związany jest z brakiem właściwej informacji.
- Błąd organizacyjny wynika z zaniedbań placówki medycznej.
- Błąd rokowania dotyczy błędnej oceny przyszłego stanu pacjenta.
- Błąd jatrogenny to błąd spowodowany leczeniem.
Opóźniona diagnoza czy nieprawidłowe leczenie to przykłady błędów. Mogą one wiązać się z pogorszeniem się stanu zdrowia pacjenta.
Konsekwencje błędu medycznego dla pacjenta
Błąd lekarski może mieć poważne konsekwencje. Negatywny wpływ na zdrowie pacjenta to częsty skutek. W skrajnych przypadkach może dojść do śmierci pacjenta.
Pacjent, który doznał szkody, staje się osobą poszkodowaną. Za doznany błąd medyczny przysługuje mu odszkodowanie. Może także dochodzić zadośćuczynienia.
Podstawa prawna dochodzenia roszczeń
Podstawą prawną odpowiedzialności cywilnej jest Kodeks cywilny. Konkretnie dotyczy tego art. 415 Kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność wynika z czynu niedozwolonego.
Za błąd medyczny odpowiadać może lekarz lub placówka medyczna. Często odpowiedzialność ponosi ubezpieczyciel placówki. Przepisy zawarte są także w innych ustawach.
- Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta reguluje prawa poszkodowanych.
- Ustawa o działalności leczniczej dotyczy odpowiedzialności placówek.
- Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ma znaczenie dla świadczeń z NFZ.
Odszkodowanie ma na celu naprawienie szkody majątkowej. Obejmuje poniesione koszty leczenia lub utracone zarobki. Zadośćuczynienie dotyczy krzywdy niemajątkowej. Rekompensuje ból, cierpienie i pogorszenie jakości życia.
Jak dochodzić odszkodowania za błąd medyczny?
Osoby poszkodowane mają kilka możliwości dochodzenia roszczeń. Istnieje ścieżka pozasądowa i sądowa. Wybór zależy od sytuacji i oczekiwań.
Ścieżka pozasądowa – świadczenie kompensacyjne
Nowa ścieżka pozasądowa funkcjonuje od niedawna. Nowelizacja ustawy o prawach pacjenta weszła w życie 6 września 2023 roku. Stworzono Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych. Nowe postępowanie przed Rzecznikiem Praw Pacjenta zacznie obowiązywać od 1 lipca 2024 roku.
Ta procedura ma zapewnić szybsze uzyskanie rekompensaty. Świadczenie kompensacyjne jest wypłacane w przypadku zdarzeń w szpitalach. Dotyczy opieki finansowanej ze środków publicznych.
Fundusz Kompensacyjny pozwala uzyskać odszkodowanie bez procesu sądowego. Dotyczy osób, które doznały uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Obejmuje też zakażenia szpitalne.
W przypadku śmierci pacjenta, z wnioskiem występuje bliski członek rodziny. Nowe przepisy umożliwiają uzyskanie odszkodowania w około siedem miesięcy. Orzeczenie powinno zapaść w pięć miesięcy od złożenia wniosku.
Wniosek składa się do Rzecznika Praw Pacjenta. Opłata za wniosek wynosi 300 zł. Termin na złożenie wniosku to rok od dowiedzenia się o zdarzeniu. Nie może być dłuższy niż trzy lata od zdarzenia.
Pozytywnym elementem jest to, że została stworzona szybka ścieżka. Jednak trzeba zmienić kryterium. Odszkodowania powinny być wypłacane po udowodnieniu niewłaściwych skutków leczenia, a nie błędu lekarskiego.
Do wniosku należy dołączyć dokumentację medyczną. Można go złożyć elektronicznie przez platformę ePUAP. Pacjent nie musi zatrudniać prawnika w tym trybie. Formularz wniosku jest prosty do wypełnienia.
Wysokość świadczenia kompensacyjnego ma określone limity. Zależą one od rodzaju zdarzenia medycznego.
| Zdarzenie medyczne | Minimalna kwota | Maksymalna kwota |
|---|---|---|
| Zakażenie szpitalne | 2 000 zł | 200 000 zł |
| Uszkodzenie ciała/rozstrój zdrowia | 2 000 zł | 200 000 zł |
| Śmierć pacjenta | 20 000 zł | 100 000 zł |
Te kwoty dotyczą świadczenia kompensacyjnego z Funduszu. Rzecznik Praw Pacjenta przyznał już najwyższe odszkodowanie w kwocie 200 tys. zł. Trafiło ono do pacjenta po operacji udrożnienia tętnicy szyjnej.
Ścieżka sądowa – odszkodowanie i zadośćuczynienie
Alternatywną drogą jest postępowanie przed sądem cywilnym. Pacjent może dochodzić pełnego odszkodowania i zadośćuczynienia. Ta ścieżka jest zazwyczaj dłuższa i bardziej skomplikowana.
Podstawą prawną jest art. 415 Kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność dotyczy lekarza lub placówki medycznej. Roszczenia przedawniają się po 3 latach od dowiedzenia się o szkodzie. Dla małoletnich ten termin jest dłuższy, do 20 roku życia.
Wysokość roszczeń w sprawach sądowych bywa znacznie wyższa. Zależy od rozmiaru szkody i krzywdy.
| Rodzaj szkody | Przykładowa kwota (wyrok/roszczenie) |
|---|---|
| Ogólne roszczenia | Od 10 000 do 1 000 000 zł |
| Błąd lekarski przy porodzie | Ponad 3 000 000 zł |
| Śmierć dziecka | 1 000 000 zł |
| Pozostawienie chusty operacyjnej | 186 000 zł |
| Błąd w diagnozie i leczeniu infekcji (2024) | 700 000 zł |
| Tragiczna pomyłka przy leku (2024) | 1.6 mln zł |
W przypadku odmowy wypłaty odszkodowania pozasądowo, można iść do sądu. Proces sądowy wymaga zgromadzenia wielu dowodów. Często potrzebna jest opinia biegłego lekarza. Postępowanie sądowe może trwać kilka lat.
Gdzie zgłosić błąd medyczny? (Instytucje)
Masz kilka możliwości zgłoszenia błędu medycznego. Wybór zależy od charakteru sprawy. Możesz szukać pomocy w różnych instytucjach.
- Rzecznik Praw Pacjenta: Pomaga w mediacji i udziela porad prawnych. Prowadzi też postępowania o świadczenie kompensacyjne z Funduszu.
- Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych: Nowa droga pozasądowa dla szkód w szpitalach.
- Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych: Zajmuje się zdarzeniami medycznymi. Można złożyć wniosek o ustalenie zdarzenia. Postępowanie ma opłatę 200 zł i terminy (1 rok/3 lata). Choć nowy Fundusz RPP jest obecnie bardziej popularny, WKOZ nadal istnieje.
- Sąd cywilny: Dla dochodzenia pełnego odszkodowania i zadośćuczynienia.
- Prokuratura: W sytuacjach, gdy błąd miał poważne konsekwencje. Dotyczy to uszczerbku na zdrowiu lub śmierci. Może prowadzić do odpowiedzialności karnej.
Jak udowodnić błąd medyczny? (Dowody i Sugestie)
Udowodnienie błędu medycznego wymaga starannego przygotowania. Kluczowe jest zgromadzenie odpowiednich dowodów. Bez nich trudno będzie uzyskać rekompensatę.
Zabezpiecz całą dokumentację medyczną. Obejmuje to historię choroby, wyniki badań, opisy zabiegów. Zbieraj też dowody poniesionych kosztów. Dotyczy to faktur za leki czy rehabilitację.
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.
(Zgodnie z Ustawą o prawach pacjenta, art. 26 i 27)
Warto skonsultować się z innym lekarzem. Uzyskasz niezależną opinię o leczeniu. Zbierz świadectwa innych pacjentów lub personelu. Pomocne mogą być wszelkie materiały związane ze zdarzeniem. Ustal dokładnie okoliczności zdarzenia.
Sugerujemy podjęcie następujących kroków:
- Zabezpiecz dokumentację medyczną.
- Konsultacja z innym lekarzem w celu uzyskania opinii.
- Zgłoś błąd lekarski do odpowiednich instytucji.
- Rozważ, czy chcesz iść ścieżką sądową czy pozasądową.
Rola prawnika w sprawach o błąd medyczny
Sprawy o błędy medyczne są złożone. Wymagają znajomości prawa medycznego i cywilnego. Pomoc prawnika specjalizującego się w tej dziedzinie jest bardzo cenna.
Prawnik pomoże ocenić Twoją sytuację. Doradzi, którą ścieżkę dochodzenia roszczeń wybrać. Pomoże zgromadzić niezbędne dowody. Przygotuje pisma i wnioski.
Czas nie pracuje na Twoją korzyść! Im dłużej się wahasz, tym gorzej.
Profesjonalna kancelaria prawa medycznego poprowadzi Cię przez cały proces. Zwiększy to Twoje szanse na uzyskanie odszkodowania. Skorzystanie z pomocy adwokata lub radcy prawnego jest szczególnie istotne w sprawach sądowych. Prawnik może też negocjować ugodę ze szpitalem lub ubezpieczycielem. Przed przyjęciem jakiejkolwiek ugody, warto skonsultować się z prawnikiem.
Odpowiedzialność karna lekarza
Błąd medyczny może prowadzić do odpowiedzialności karnej. Dzieje się tak w przypadku poważnych konsekwencji. Dotyczy to ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci pacjenta.
Podstawą prawną jest Kodeks karny. Sprawę bada prokuratura. Postępowanie karne jest niezależne od cywilnego. Może jednak mieć wpływ na wynik sprawy o odszkodowanie.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jak długo trwa proces ubiegania się o odszkodowanie za błąd lekarski?
Czas trwania zależy od wybranej ścieżki. Nowa procedura przed Rzecznikiem Praw Pacjenta ma trwać około 7 miesięcy. Postępowanie sądowe jest dłuższe. Może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.
Czy muszę posiadać polisę ubezpieczeniową, aby ubiegać się o odszkodowanie?
Nie, jako pacjent nie musisz mieć polisy. Odszkodowanie wypłaca podmiot odpowiedzialny za szkodę. Zazwyczaj jest to szpital lub jego ubezpieczyciel.
Czy można uniknąć procesu sądowego w sprawie odszkodowania za błąd lekarski?
Tak, można spróbować uzyskać świadczenie kompensacyjne. Służy do tego nowa procedura przed Rzecznikiem Praw Pacjenta. Możliwe są też negocjacje ugodowe ze szpitalem lub jego ubezpieczycielem.
Czy każdy błąd lekarski uprawnia do odszkodowania?
Nie, nie każdy błąd daje prawo do odszkodowania. Musi istnieć związek przyczynowy między błędem a szkodą pacjenta. Szkoda musi być wynikiem błędu.
Błąd medyczny a błąd lekarski?
Pojęcia te są często używane zamiennie. Błąd medyczny jest szerszy. Obejmuje błędy popełnione przez cały personel medyczny. Błąd lekarski dotyczy konkretnie działania lekarza.
Jak zaskarżyć szpital o zaniedbanie?
Zaskarżenie szpitala odbywa się zazwyczaj na drodze cywilnej. Wymaga złożenia pozwu do sądu. Warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w sprawach medycznych.
Ile mam czasu na założenie sprawy cywilnej?
Termin przedawnienia roszczeń cywilnych wynosi 3 lata. Liczy się go od dnia, gdy dowiedziałeś się o szkodzie. Nie może być jednak dłuższy niż 10 lat od zdarzenia. Dla małoletnich termin to 3 lata od uzyskania pełnoletności, maksymalnie do 20 roku życia.
Czy można pozwać lekarza za złą diagnozę?
Tak, zła diagnoza może być uznana za błąd medyczny. Jeśli błędna diagnoza spowodowała szkodę, można dochodzić odszkodowania. Pozew kieruje się zazwyczaj przeciwko placówce medycznej lub jej ubezpieczycielowi.
Błędy medyczne kancelaria, jak wybrać?
Wybierając kancelarię, szukaj specjalistów. Kancelaria powinna mieć doświadczenie w prawie medycznym. Sprawdź opinie innych klientów. Upewnij się, że rozumieją specyfikę spraw o błędy medyczne.
Inne świadczenia dla poszkodowanego i bliskich?
Oprócz odszkodowania i zadośćuczynienia, poszkodowany może ubiegać się o rentę. Renta z tytułu zwiększonych potrzeb pokrywa koszty opieki czy rehabilitacji. W przypadku śmierci pacjenta, bliscy mogą dochodzić zadośćuczynienia za stratę osoby bliskiej.
Zobacz także: