Niewypłacone wynagrodzenie – co zrobić, gdy pracodawca nie płaci?

Terminowa wypłata pensji to podstawowy obowiązek każdego pracodawcy. Co możesz zrobić, gdy wynagrodzenie za pracę nie trafia na czas na Twoje konto? Poznaj swoje prawa i dostępne ścieżki działania.

Wynagrodzenie za pracę – podstawowe prawa pracownika

Pracownik nie może zrzec się prawa do swojego wynagrodzenia. To fakt potwierdzony przepisami prawa pracy. Stosunek pracy jest z natury odpłatny. Pracodawca zatrudnia pracownika za wynagrodzeniem. Termin i częstotliwość wypłaty powinny być jasne. Wskazuje je regulamin pracy lub umowa o pracę. Wynagrodzenie płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu. Pracodawca ma na to czas do 10. dnia następnego miesiąca.

Kodeks pracy reguluje warunki zatrudnienia. Określa obowiązki pracodawcy i pracownika. Jednym z kluczowych obowiązków pracodawcy jest terminowe wypłacanie pensji.

Niewypłacone wynagrodzenie – co robić w tej sytuacji?

Niewypłacenie wynagrodzenia to poważne naruszenie praw pracowniczych. Masz prawo dochodzić swoich roszczeń. Możesz skorzystać z kilku ścieżek działania. Pierwszym krokiem jest często rozmowa z pracodawcą. Warto spróbować wyjaśnić sytuację polubownie.

Jeśli rozmowa nie pomoże, masz inne możliwości. Możesz złożyć skargę do PIP. Możesz też złożyć pozew do sądu pracy. Istnieje także możliwość ubiegania się o świadczenie z FGŚP. Wybór ścieżki zależy od Twojej sytuacji.

• Skontaktuj się z pracodawcą pisemnie.
• Poproś o natychmiastową wypłatę pensji.
• Wskaż termin zapłaty w wezwaniu.

Skarga do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP)

Niewypłacenie wynagrodzenia to wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Możesz złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. PIP ma uprawnienia kontrolne. Może skontrolować pracodawcę. Ma na to 30 dni od otrzymania skargi. Kontrola PIP może skutkować karą dla pracodawcy.

Pracodawca, który nie wypłaca wynagrodzenia pracownikom na czas, narusza podstawowe prawa pracownika.

PIP może nałożyć na pracodawcę karę grzywny. Jej wysokość wynosi od 1 000 do 30 000 zł. Skarga do PIP to skuteczny sposób nacisku na pracodawcę.

Świadczenie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)

W przypadku niewypłacalności pracodawcy możesz szukać pomocy w FGŚP. Fundusz ten wypłaca zaległe świadczenia. Katalog świadczeń jest ściśle określony ustawą. Ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych reguluje te kwestie. Możesz ubiegać się o wypłatę środków z FGŚP. Nie musisz do tego iść od razu do sądu.

O wypłatę zaległych świadczeń pracowniczych należnych od niewypłacalnego pracodawcy można ubiegać się nie tylko na drodze postępowania sądowego, ale również ze środków FGŚP.

Jeśli pracodawca faktycznie zaprzestał działalności, masz szansę. Możesz złożyć wniosek o zaliczkę z FGŚP. Dotyczy to sytuacji, gdy nadal pozostajesz w stosunku pracy. FGŚP nie zaspokaja wszystkich roszczeń. Wnioskodawcy często proszą o świadczenia spoza katalogu. Ustawa nie określa terminu na złożenie wniosku do Funduszu. Pamiętaj jednak o ogólnym terminie przedawnienia roszczeń pracowniczych.

Aktualna wysokość maksymalnej zaliczki z FGŚP wynosi 4 666 zł.

• Sprawdź katalog świadczeń z FGŚP.
• Złóż wniosek w przypadku niewypłacalności pracodawcy.
• Ubiegaj się o zaliczkę, gdy firma zaprzestała działalności.

Pozew do Sądu Pracy

Masz prawo do dochodzenia roszczeń przed sądem pracy. Dotyczy to braku wypłaty wynagrodzenia. Możesz pozwać pracodawcę o zapłatę. Pozew może obejmować zaległą pensję. Możesz żądać także odsetek za opóźnienie. Masz też prawo żądać odszkodowania. Dotyczy to szkody poniesionej przez brak wypłaty. Sąd pracy rozpatrzy Twoją sprawę.

Uporczywe niewypłacanie pensji może prowadzić do egzekucji komorniczej. Sąd może nakazać pracodawcy wypłatę. Jeśli nie wykona wyroku, wkroczy komornik. Warto skorzystać z pomocy prawnej. Prawnik pomoże przygotować pozew. Można jednym pozwem żądać wszystkiego. Obejmuje to zaległe wynagrodzenie, odsetki i odszkodowanie.

Konsekwencje dla pracodawcy za nieterminową wypłatę

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za opóźnienia w wypłacie. Niewypłacenie wynagrodzenia to wykroczenie. Może skutkować wysokimi grzywnami. PIP może nałożyć karę finansową. Jej wysokość to od 1 000 do 30 000 zł. Kodeks pracy przewiduje taką możliwość. Artykuł 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy o tym mówi.

Pracodawca może być zobowiązany do wypłaty odsetek. Dotyczy to opóźnień w pensji. Może też musieć zwrócić nienależnie pobrane świadczenia. Uporczywe unikanie wypłat ma dalsze skutki. Może prowadzić do egzekucji komorniczej. Niewypłacanie wynagrodzenia niszczy też wizerunek firmy. Może prowadzić do utraty zaufania. Klienci i partnerzy biznesowi mogą się odsunąć.

Ryzyko związane z rotacją kadrową jest wysokie przy problemach z płatnościami. Pracownicy odchodzą z firm, które nie płacą na czas.

Warto zauważyć, że z punktu widzenia ustawodawcy nie ma znaczenia, jakie są przyczyny opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia przez pracodawcę.

Pracodawca musi płacić. Przyczyny opóźnienia nie zwalniają go z odpowiedzialności. Nawet trudna sytuacja firmy nie jest usprawiedliwieniem. Obowiązek terminowej wypłaty jest bezwzględny.

Odsetki i odszkodowanie za opóźnienie

Masz prawo żądać odsetek za zwłokę. Dotyczy to opóźnionej wypłaty wynagrodzenia. Artykuł 481 Kodeksu pracy daje Ci takie prawo. Odsetki należą się od dnia, w którym płatność stała się wymagalna. Ich wysokość określają przepisy prawa.

Możesz też żądać odszkodowania. Musisz jednak wykazać poniesioną szkodę. Szkoda musi wynikać z braku wypłaty pensji. Pracownik może żądać odszkodowania na podstawie art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.

Pracownik może również starać się o odszkodowanie, jeżeli niewypłacone wynagrodzenie w terminie naraziło go na szkody.

Aby uzyskać odszkodowanie, musisz spełnić warunki. Musisz udowodnić szkodę. Musisz też wykazać związek między brakiem pensji a szkodą. Pracodawca może uniknąć odszkodowania. Musi udowodnić, że szkoda powstała z przyczyn niezależnych od niego.

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie (stan na 8 maja 2025).

Przedawnienie roszczeń pracowniczych

Twoje roszczenia pracownicze nie są wieczne. Ulegają przedawnieniu. Roszczenie o wypłatę wynagrodzenia przedawnia się po 3 latach. Termin ten liczy się od dnia wymagalności płatności. Artykuł 291 § 1 Kodeksu pracy określa ten termin. Po upływie 3 lat trudno będzie dochodzić swoich praw w sądzie.

Roszczenie pracownicze przedawnia się z upływem 3 lat od daty powstania uprawnienia.

Termin przedawnienia roszczeń pracowniczych jest sztywny. Strony umowy nie mogą go zmienić. Nawet porozumienie pracownika z pracodawcą nie ma mocy prawnej w tej kwestii. Postanowienie o innym terminie byłoby nieważne. Pamiętaj o tym terminie, planując swoje działania. Roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy nie przedawnia się. To ważny wyjątek od zasady.

Niewypłacone wynagrodzenie z umowy zlecenia

Problemy z wypłatą mogą dotyczyć też umów cywilnoprawnych. Masz prawo dochodzić swoich roszczeń. Nawet jeśli pracujesz na umowę zlecenie. Możesz skontaktować się ze zleceniodawcą. Poproś o wypłatę należnego wynagrodzenia. Możesz skorzystać z pomocy prawnej. Prawnik doradzi najlepsze kroki. Masz też możliwość skontaktowania się z PIP. Choć PIP ma mniejsze uprawnienia przy zleceniu. Możesz też rozważyć pozew sądowy. W przypadku umowy zlecenia będzie to sąd cywilny.

Możesz szukać wsparcia w organizacjach społecznych. Związek Zawodowy lub Stowarzyszenie Pracowników mogą pomóc. Warto znać swoje prawa także przy umowach cywilnoprawnych.

• Skontaktuj się ze zleceniodawcą pisemnie.
• Rozważ pomoc prawną.
• Zasięgnij porady w PIP lub organizacjach pracowniczych.
• Przygotuj się na ewentualne postępowanie sądowe.

Podsumowanie

Niewypłacenie wynagrodzenia to poważne naruszenie prawa pracy. Pracownik ma wiele możliwości działania. Może zacząć od rozmowy z pracodawcą. Kolejne kroki to skarga do PIP lub wniosek do FGŚP. Ostatecznością jest pozew do sądu pracy. Pracownik ma prawo żądać zaległej pensji. Może też domagać się odsetek i odszkodowania. Pamiętaj o terminie przedawnienia roszczeń. Zazwyczaj wynosi on 3 lata. Znajomość swoich praw jest kluczowa. Pozwala skutecznie dochodzić należności. Pracodawcy powinni zawsze zapewniać terminową wypłatę wynagrodzeń.

Przykładowe etapy działań pracownika w przypadku niewypłaconej pensji.

Zobacz także:

• Odszkodowanie za niewydanie świadectwa pracy – prawa pracownika i procedury
• Odszkodowanie za wypadek przy pracy – co musisz wiedzieć?
• Zwolnienie lekarskie i odszkodowania: Co musisz wiedzieć o L4 i świadczeniach z ZUS?
• Podatek od odszkodowania – czy musisz go zapłacić?
• Odszkodowanie a VAT – kiedy zapłacisz podatek, a kiedy nie?